ഉറുദു കവി സാഹിർ ലുധിയാൻവി ഹിന്ദി സിനിമകൾക്ക് വരികൾ എഴുതി തുടങ്ങിയകാലമാണ്  പ്രചോദനത്തിൻ്റെയും വീണ്ടെടുപ്പിൻ്റെയും സന്ദേശമുള്ള  തൻ്റെ ഗസൽ ഗാന രൂപത്തില്‍ കേട്ടപ്പോള്‍ അദ്ദേഹം  അമ്പരന്നു. ആ ഗസലിനെ  കാബറേ ഗാനമായി സംഗീത സംവിധായകന്‍ മാറ്റിയിരുന്നു . അദ്ദേഹം സംഗീതസംവിധായകനോട് തര്‍ക്കിച്ചു ഇത് ശരിയല്ല എന്ന് പറഞ്ഞു , എന്നാൽ എസ്.ഡി. ബർമൻ ആ പാട്ടില്‍ ഉറച്ചു നിന്നു.

ആത്യന്തികമായി, തൻ്റെ പ്രിയങ്കരമായ സൃഷ്ടിയെ സംഗീതസംവിധായകൻ ആഗ്രഹിച്ച രീതിയിൽ  പ്രഗത്ഭ നടി യായ  ഗീതാ ദത്ത് ഗിറ്റാർ വായിച്ചു  ദേവ് ആനന്ദിന് ചുറ്റും നൃത്തം ചെയ്യുന്നത് കണ്ടു  കവിക്ക് തൃപ്തിപ്പെടേണ്ടി വന്നു ഗാനവും സിനിമയും ഹിറ്റായെന്നു  മാത്രമല്ല, ഇതുവരെ ഭജനകൾക്കും കണ്ണീർ പാട്ടുകൾക്കും മാത്രം മികച്ചതായി ടൈപ്പ് കാസ്റ്റ് ചെയ്തിരുന്ന ഗായകന് ഇത് ഒരു മേക്ക് ഓവറായി.

1906-ൽ ഒക്‌ടോബർ 1 നു ജനിച്ച സച്ചിൻ ദേവ് ബർമനുമായി തര്‍ക്കിക്കേണ്ടി വന്ന ആദ്യത്തെയാള്‍  സാഹിർ  മാത്രമായിരുന്നില്ല. "ബന്ധിനി " (1963) എന്ന ചിത്രത്തിലെ ഒരു ഗാനത്തിൻ്റെ പേരിൽ അദ്ദേഹം ഇതിഹാസ സംവിധായകൻ ബിമൽ റോയിയുമായി ഇടഞ്ഞു.

ഒരു പൊതു സുഹൃത്ത് അദ്ദേഹത്തെ എഴുതാൻ ശുപാർശ ചെയ്തതിനെത്തുടർന്ന് റോയിയെ ആദ്യമായി കണ്ടപ്പോള്‍ , ബിമല്‍  റോയി വല്ലാതെ പ്രകോപിതാനായിരുന്നു എന്ന് കവിയും ചലച്ചിത്രകാരനുമായ ഗുൽസാർ ഒരിക്കൽ അനുസ്മരിച്ചു,അവിടെ അപ്പോള്‍ ഒരു വശത്ത്‌  സംഗീതസംവിധായകനും ഉണ്ടായിരുന്നു,വല്ലാത്ത  പിരിമുറുക്കം അവിടെ അനുഭവപ്പെട്ടു .

"മോര ഗോര ആംഗ് ലൈ ലേ" എന്ന ഗാനത്തിൻ്റെ ചിത്രീകരണത്തെ ചൊല്ലിയായിരുന്നു അവര്‍ വഴക്കടിച്ചത് .. നടി (നൂതൻ) അത് അവളുടെ വീടിന് പുറത്ത് പോയി പാടണണമെന്ന് ബർമൻ ആഗ്രഹിച്ചു, ബിമല്‍ റോയ് അതിനെ എതിർത്തു.വീട്ടില്‍ കഴിയുന്ന , ഒരു സ്ത്രീയും സന്ധ്യ കഴിഞ്ഞാൽ തൻ്റെ വീട്ടിൽ നിന്ന് പുറത്തു പോയി ഒറ്റയ്ക്ക് പാടില്ലെന്ന് ബിമല്‍ റോയ് പറഞ്ഞു. അവളുടെ പിതാവിന് മുന്നില്‍  അവൾ ഇത് പാടില്ലെന്ന് ബർമനും , അപ്പോള്‍ താന്‍ ഇത് നൂതന്നു ചൊല്ലിക്കൊടുത്തുവെന്നും അവര്‍ അത് പാടുമെന്നും ബിമല്‍ റോയ് പറഞ്ഞു .. ഇതോടെ, ചൂടുപിടിച്ച സംഗീതസംവിധായകൻ, തങ്ങൾക്ക് വേണ്ടത് കവിതാപാരായണമല്ല, മറിച്ച് "വീട്ടിനുള്ളിൽ ഞെരുങ്ങിക്കിടക്കുന്ന" പാട്ടാണ് വേണ്ടതെന്നും തനിക്ക് അതിനു അവസരം  കിട്ടിയില്ലെങ്കിൽ സനീത സംവിധാനം നടത്തില്ലെന്നും  പറഞ്ഞു. !

ഒടുവിൽ, അവർ ഒരു ഒത്തുതീർപ്പിലെത്തി, നൂതൻ പാടാൻ വീടിൻ്റെ പുറത്തെ ബാൽക്കണിയിലേക്ക് പോയി!

ബംഗാളി, ഹിന്ദി സിനിമാ ലോകങ്ങളിൽ യശസ്സ് നേടിയ  ബർമന് തൻ്റെ കലയിൽ തികഞ്ഞ യാതൊരു പിഴവും പറ്റാത്ത  സഹജവാസനയുണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് എല്ലാ സംഭവങ്ങളും കാണിക്കുന്നു, അവിസ്മരണീയവും എന്നാൽ വ്യത്യസ്തവുമായ സംഗീതമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ശക്തി ..

"ടാക്സി ഡ്രൈവർ" (1954), "ദേവദാസ്" (1955), "പ്യാസ" (രണ്ടും 1957), "സോൾവ സാൽ", "ചൽത്തി കാ നാം ഗാഡി (രണ്ടും 1958), "സുജാത", "കാഗസ് കേ ഫൂൽ" (രണ്ടും 1959 ), "കാലാ ബസാർ" (1960), "ടീൻ ദേവിയൻ", "ഗൈഡ്" (രണ്ടും 1965), "ജൂവല്‍ തീഫ് " (1967), "ആരാധന" (1969), "അഭിമാൻ" (1973), "ചുപ്കെ ചുപ്കെ", "മിലി" (രണ്ടും 1975) എന്നീ അനശ്വര ഗാനങ്ങളുടെ ശ്രേണി അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ അമൂല്യമായ പൈതൃകങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

അശോക് കുമാർ, അമിതാഭ് ബച്ചൻ, ദിലീപ് കുമാർ, ധർമേന്ദ്ര, രാജേഷ് ഖന്ന, മധുബാല, മീനാ കുമാരി, വൈജയന്തിമാല, വഹീദ റഹ്മാൻ, ഷർമിള ടാഗോർ, ഹേമമാലിനി, എന്നിവർ ഈ സിനിമകളിൽ അഭിനയിച്ചിട്ടുണ്ടാകാം, പക്ഷേ ദേവ് ആനന്ദും ഗുരുദത്തും പ്രത്യേകിച്ചും സംഗീതവുമാണ് ഇന്നും  പൊതുസ്മരണയിൽ ജീവിക്കുന്നത് ..

അതിനുള്ള മറ്റൊരു കാരണം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സമീപനമായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ഗ്രൂപ്പിലെ  സംഗീതജ്ഞരുടെ ഭാഗമായിരുന്ന സന്തൂർ മാസ്റ്റർ പണ്ഡിറ്റ് ശിവ് കുമാർ ശർമ്മ ഓര്‍ക്കുന്നു ,:, സിനിമ എന്താണെന്നും,അതിന്റെ  സാഹചര്യം എന്താണെന്നും , അഭിനേതാക്കളും, സംവിധായകനും ആരാണെന്നും മനസിലാക്കിയ ശേഷമേ  അദ്ദേഹം സംഗീതത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുകയുള്ളൂ അതാണ്‌ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ പതിവ്  രീതി .

കനത്ത ഓർക്കസ്ട്രേഷനോ സംഗീതത്തിലെ ക്ലാസിക്കൽ ഓവർടോണുകളോ  ബര്‍മ്മന്‍ ഇഷ്ടപ്പെട്ടില്ല, ഇത്  അതിൻ്റെ ലാഘവത്തിനും പുതുമയ്ക്കും കാരണമാകുന്നു. ആദ്യത്തേത് ഓവർകിൽ ആണ്  എന്ന് അദ്ദേഹം കരുതി, രണ്ടാമത്തേതിനു ചലച്ചിത്രസംഗീതത്തിൽ സ്ഥാനമില്ലെന്ന് അദ്ദേഹം കരുതി , അവ  ഉപയോഗിക്കാതെ തന്നെ ഗൌരവമുള്ള ഗാനങ്ങള്‍ ആയിരിക്കും തന്റെതെന്നു അദ്ദേഹം തെളിയിച്ചു .- "ദേവദാസിലും" "പ്യാസ"യിലും അദ്ദേഹം കാണിച്ചതുപോലെ.

അദ്ദേഹംഎപ്പോഴും തൻ്റെ ജോലിയില്‍ മുഴുകി ..,തന്‍റെ സംഗീതത്തിന്‍റെ  പ്രതികരണം എങ്ങനെ എന്നറിയാന്‍  ബർമൻ പ്രച്ച്ചന്ന വേഷത്തില്‍   തൻ്റെ വീട്ടില്‍ നിന്ന് ഇറങ്ങുമെന്ന്  പ്രഗത്ഭ ഗായകൻ മന്നാ ഡേ തൻ്റെ ആത്മകഥയിൽഅനുസ്മരിച്ചു.

കൂടാതെ, ബർമന് തികഞ്ഞ  നർമ്മബോധം ഉണ്ടായിരുന്നു. ഒരു സംഗീത ചർച്ചയിൽ, കൊൽക്കത്തയിൽ നിന്നുള്ള ഒരു സന്ദർശകൻ കൊണ്ടുവന്ന  രസഗുളകളകളുടെ പാത്രം  സംഗീതസംവിധായകൻ ശ്രദ്ധിച്ചില്ലെന്ന് സന്തൂർ മാസ്‌ട്രോ ശിവകുമാര്‍ ശർമ്മ അനുസ്മരിച്ചു. ഫ്ലൂട്ടിസ്റ്റ് ഹരി പ്രസാദ് ചൗരസ്യയും  - പിന്നീട് ശിവ-ഹരി എന്ന പേരിൽ സന്ഹീത സംവിധാനം ചെയ്ത ശര്‍മ്മയും  - ബർമ്മൻ കാണുന്നില്ലെന്ന് കരുതി അത് അകത്താക്കി .

അടുത്ത ദിവസം ഒരു റിഹേഴ്സലിൽ ചരൗസിയ അസാധാരണമായ പ്രകടനം നടത്തിയപ്പോൾ, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഈണങ്ങൾ മധുരമുള്ളതായിരിക്കേണ്ടത് അനിവാര്യമാണെന്ന് ബർമൻ പറഞ്ഞു, "എല്ലാത്തിനുമുപരി, നിങ്ങൾ എൻ്റെ ഒരു ഡസൻ റോസ്ഗുല്ലകൾ കഴിച്ചതല്ലേ ".

1987-ൽ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ അകാല മരണത്തിന് മുമ്പ് അദ്ദേഹം മൂന്ന് പൈതൃകങ്ങൾ അവശേഷിപ്പിച്ചു . അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ശബ്ദത്തിൽ "ഓ രേ മാഞ്ചി", "വഹൻ കൗൻ ഹൈ തേരാ", "ഡോളി മേം ബിത്തായേ കേ കഹാർ" എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഒരുപിടി ഗാനങ്ങൾ., അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ തുല്യ പ്രതിഭയുള്ള മകൻ ആർ.ഡി. ബർമാൻ., അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ വലിയ ആരാധകനായിരുന്ന സച്ചിൻ ടെണ്ടുൽക്കറുടെ പിതാവ് ഏറ്റവും മികച്ച ആധുനിക ഇന്ത്യൻ ക്രിക്കറ്റ് കളിക്കാരനു നല്‍കിയ പേര് .