ട്രോജൻ യുദ്ധത്തിന് പേരുകേട്ട 4000 വർഷം പഴക്കമുള്ള പുരാതന നഗരമായ ട്രോയ്. ഹോമറിൻ്റെ ഇതിഹാസ കാവ്യമായ ഇലിയഡിൽ (ILLAD) പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ള അതെ നഗരം, കിഴക്കും പടിഞ്ഞാറുമുള്ള നാഗരികതകൾക്കിടയിലുള്ള ഒരു പ്രധാന വാണിജ്യപാത; ഈ ചരിത്ര സ്ഥലം കാണാനാണ് ഇന്ന് അതിരാവിലെ തന്നെ ഞങ്ങൾ യാത്ര തിരിക്കുന്നത്. അവിടെ നിന്ന് കനക്കലെ Çanakkale) നഗരത്തിലേയ്ക്കും.

തുർക്കിയുടെ യുറോപ്യൻ ഭാഗത്തു നിന്നും ഇനിയുള്ള യാത്രകൾ കൂടുതലും ഏഷ്യൻ ഭാഗത്തേക്കാണ്. തുർക്കിയുടെ ഏകദേശം 97% ഏഷ്യയിലും 3% യൂറോപിലുമാണ്. ഇസ്താംബൂളിൽ നിന്ന് ചനക്കലെയിലേക്ക് ഏകദേശം 300 കിലോമീറ്റർ ദൂരമുണ്ട്. 

തുർക്കിയിലെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗത്തായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു പ്രധാന നഗരവും പ്രവിശ്യയുമാണ് കനാക്കലെ (Çanakkale). ഡാർഡനെല്ലസ് കടലിടുക്കിൻ്റെ (Dardanelles Strait) ഏഷ്യൻ തീരത്താണ് ഈ നഗരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. യൂറോപ്പിനും ഏഷ്യക്കും ഇടയിലുള്ള ഒരു പ്രധാന കപ്പൽ ഗതാഗത മാർഗ്ഗം കൂടിയായ ഇത്, യൂറോപ്പും ഏഷ്യയും തമ്മിൽ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഒരു കവാടം കൂടിയാണ്. 

ഏകദേശം നാല് മണിക്കൂർ നീണ്ട യാത്രയ്ക്ക് ശേഷം ഞങ്ങൾ ഇതിഹാസ നഗരമായ ട്രോയിയിലെത്തി. ചുറ്റുമുള്ള പച്ചപ്പ് നിറഞ്ഞ കൃഷിയിടങ്ങളും ആടുമാടുകളും കണ്ട് കൊണ്ടായിരുന്നു യാത്ര. പൊതുവെ സ്ഥലങ്ങൾ വൃത്തിയുള്ളതും ആളുകൾ വെളുത്തവരും ശാന്തരുമായി കാണപ്പെട്ടു. 

തുർക്കിയുടെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷ തുർക്കിഷ് ആണ്. രാജ്യത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ സംസാരിക്കുന്ന ഭാഷയാണിത്. വിവിധ വംശീയ സമൂഹങ്ങൾ സംസാരിക്കുന്ന കുർദിഷ്, അറബിക്, സസാക്കി, അർമേനിയൻ എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി ന്യൂനപക്ഷ ഭാഷകൾ തുർക്കിയിലുണ്ട്. അത്യവശ്യം ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ പറഞ്ഞാലും ഇവർക്ക് മനസ്സിലാകും.

Trojan Civilization:

ട്രോജൻ നാഗരികത, ഇന്നത്തെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ തുർക്കിയിലെ ഹിസാർലിക്ക് (Hisarlik) കുന്നിൽ സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്ന പുരാതന ട്രോയ് നഗരത്തിലെ ജനങ്ങളെയാണ് പ്രധാനമായും സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. പുരാവസ്തുപരമായ കണ്ടെത്തലുകളും ഹോമറുടെ ഇലിയഡ് (Iliad) പോലുള്ള ഇതിഹാസങ്ങളും ഈ നാഗരികതയെക്കുറിച്ച് വിവരങ്ങൾ നൽകുന്നു. ട്രോയിയുടെ ചരിത്രം സഹസ്രാബ്ദങ്ങളോളം നീണ്ടുനിൽക്കുന്നതാണ്, ഇത് പുരാതന അനറ്റോലിയയിലെ പ്രധാന നാഗരികതകളിലൊന്നായിരുന്നു.
ട്രോജൻ നാഗരികതയുടെ പ്രധാന ഘട്ടങ്ങൾ ഏകദേശം ബിസി 3600 - 1750 നും ഇടയിലാണ് എന്നു കണക്കാക്കുന്നു .

ട്രോയ് നഗരം ഒന്നിനു മുകളിൽ ഒന്നായി ഒൻപത് പ്രധാന പാളികളായിട്ടാണ് നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത് (ട്രോയ് I മുതൽ ട്രോയ് IX വരെ). ഓരോ പാളിയും ഓരോ കാലഘട്ടത്തെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. (ഒന്ന് മുതൽ 9 വരെ അടയാളപെടുത്തിയിരിക്കുന്ന ഈ 9 വ്യത്യസ്ത പാളികളും അതിൻ്റെ വിവരണങ്ങളും നമുക്ക് കാണാനും മനസ്സിലാക്കാനുമുള്ള സൗകര്യം അവിടെയുണ്ട്).

ട്രോയ് II (ഏകദേശം ബിസി 2550-2300) പോലുള്ള ആദ്യകാല നഗരങ്ങൾ ഏജിയൻ, യൂറോപ്പ് എന്നിവിടങ്ങളുമായി വ്യാപാര ബന്ധങ്ങൾ പുലർത്തിയിരുന്നു. "പ്രയമിൻ്റെ നിധി" (Priam's Treasure) പോലുള്ള കണ്ടെത്തലുകൾ ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ സമ്പത്തും വ്യാപാരത്തിൻ്റെ പ്രാധാന്യവും വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ട്രോയ് VI (ഏകദേശം ബിസി 1750-1300): ഈ കാലഘട്ടം ട്രോയിയുടെ അഭിവൃദ്ധിയുടെയും ശക്തമായ കോട്ടകളുടെയും സമയമായിരുന്നു. 15 അടി കനവും 17 അടി ഉയരവുമുള്ള ചുണ്ണാമ്പുകല്ല് മതിലുകൾ ഈ നഗരത്തിന് ചുറ്റുമുണ്ടായിരുന്നു. ഈ നഗരം ഹോമറിൻ്റെ ഇലിയഡിലെ ട്രോയി ആണെന്ന് പല പണ്ഡിതന്മാരും വിശ്വസിക്കുന്നു. ഇതിൻ്റെ നാശം ഒരു വലിയ ഭൂകമ്പം മൂലമാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.

ട്രോയ് VIIa (ഏകദേശം ബിസി 1300-1180): ട്രോയ് VI-ന് ശേഷം ഉടൻ തന്നെ നിർമ്മിച്ച ഈ പാളിയാണ് പുരാതന ട്രോജൻ യുദ്ധത്തിൻ്റെ നഗരമായി ഏറ്റവും വ്യാപകമായി അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഈ നഗരം വലിയ തീപിടുത്തത്തിലൂടെ നശിക്കുകയും, പുരാവസ്തു തെളിവുകൾ (അമ്പടയാളങ്ങൾ, കവണ കല്ലുകൾ, മനുഷ്യൻ്റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ) ഒരു അക്രമണവും കൊള്ളയും നടന്നതായി സൂചിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതിൻ്റെ കാലഘട്ടം (ഏകദേശം ബിസി 1250-1180) ട്രോജൻ യുദ്ധത്തിൻ്റെ പരമ്പരാഗത സമയവുമായി യോജിക്കുന്നു.

ട്രോയ് VIIb (ഏകദേശം ബിസി 1180-950): ട്രോയ് VIIa നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം നഗരം ഭാഗികമായി പുനർനിർമ്മിക്കപ്പെട്ടു. ഏകദേശം ബിസി 950-ഓടെ ഈ സ്ഥലം ഉപേക്ഷിക്കപ്പെടുകയും ഒരു "ഇരുണ്ട കാലഘട്ടത്തിലേക്ക്" പ്രവേശിക്കുകയും ചെയ്തു.

ട്രോയ് VIII (ഏകദേശം ബിസി 950 - 85): ബിസി 700-ഓടെ ഗ്രീക്ക് കുടിയേറ്റക്കാർ ഈ പ്രദേശം വീണ്ടും ജനവാസമുള്ളതാക്കാൻ തുടങ്ങി, ഇത് "ഇലിയോൺ" (Ilion) എന്ന പുതിയ നഗരമായി മാറി.
ട്രോയ് IX (ഏകദേശം ബിസി 85 - സിഇ 500): റോമാക്കാർ ട്രോയിയെ തങ്ങളുടെ പൂർവ്വികരുടെ നഗരമായി കണ്ടു. റോമൻ ചക്രവർത്തിമാരായ അഗസ്റ്റസ്, ഹാഡ്രിയൻ എന്നിവരുടെ കീഴിൽ ഈ നഗരം വികസിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. പിന്നീട് കോൺസ്റ്റാന്റിനോപ്പിളിൻ്റെ സ്ഥാപനത്തോടെ ഇതിൻ്റെ പ്രാധാന്യം കുറഞ്ഞു.
ചുരുക്കത്തിൽ, യൂറോപ്പിനും ഏഷ്യയ്ക്കും ഇടയിലുള്ള വ്യാപാര പാതകൾ നിയന്ത്രിച്ചിരുന്ന ഒരു പ്രധാന വെങ്കലയുഗ നാഗരികതയായിരുന്നു അവർ. അവരുടെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ സംഭവം ട്രോജൻ യുദ്ധമാണെങ്കിലും, പുരാവസ്തുപരമായ കണ്ടെത്തലുകൾ ഈ നഗരം നിലനിന്നിരുന്നുവെന്നും പലതവണ ആക്രമണങ്ങളിലൂടെ നശിച്ചിരുന്നുവെന്നും സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു.

Remains of Trojan civilizationTrojan War:

ഗ്രീക്ക് പുരാണത്തിലെ ഒരു ഐതിഹാസിക സംഘട്ടനമായിരുന്നു ട്രോജൻ യുദ്ധം, ബിസി പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലോ പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലോ ആണ് ഇത് നടന്നതെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഗ്രീക്കുകാരും ട്രോയ് നഗരവും തമ്മിലാണ് ഇത് നടന്നത്. ട്രോജൻ രാജകുമാരനായ പാരീസ്, സ്പാർട്ടയിലെ രാജാവായ മെനെലൗസിൻ്റെ ഭാര്യ ഹെലനെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയതിനെ തുടർന്നാണ് യുദ്ധം ആരംഭിച്ചത്. പുരാണങ്ങൾ, ഇതിഹാസ കവിതകൾ, തലമുറകളിലൂടെ കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെടുന്ന ചരിത്ര വിവരണങ്ങൾ എന്നിവയിലൂടെയാണ് ഇത് പ്രധാനമായും അറിയപ്പെടുന്നത്. 
ട്രോജൻ കുതിരയാണ് ഇതിൽ ഏറ്റവും വലിയ കഥാപാത്രം: ട്രോജൻ കുതിര എന്നത് ട്രോജൻ യുദ്ധത്തിൽ ഗ്രീക്കുകാർ ട്രോയ് നഗരം കീഴടക്കാൻ ഉപയോഗിച്ച ഒരു തന്ത്രമാണ്. ഒരു വലിയ മരക്കുതിര ഉണ്ടാക്കി അതിനകത്ത് കുറേ ഗ്രീക്ക് പടയാളികളെ ഒളിപ്പിച്ചു. ഗ്രീക്കുകാർ യുദ്ധം മതിയാക്കി കപ്പലുകളിൽ മടങ്ങിപ്പോകുകയാണെന്ന് ട്രോയിക്കാരെ വിശ്വസിപ്പിച്ചു. ട്രോയിക്കാർ കുതിരയെ ദൈവങ്ങളുടെ സമ്മാനമായി കരുതി നഗരത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. രാത്രിയിൽ പടയാളികൾ കുതിരയിൽ നിന്ന് ഇറങ്ങിവന്ന് നഗര കവാടം തുറന്നു. പുറത്തു കാത്തുനിന്ന ഗ്രീക്ക് സൈന്യം നഗരത്തിൽ പ്രവേശിച്ച് ട്രോയിയെ നശിപ്പിച്ചു.
ട്രോയിയുടെ പതനത്തിലും ഗ്രീക്ക് നായകന്മാർ അവരുടെ മാതൃരാജ്യങ്ങളിലേക്ക് മടങ്ങിയെത്തിയതോടും കൂടി ഈ പുരാണവും ഐതിഹാസികവുമായ യുദ്ധത്തിൻ്റെ അന്ത്യം കുറിച്ചു.

ട്രോജൻ കുതിരകൾ

പുരാതന ഗ്രീക്ക് കവിയായ ഹോമർ രചിച്ച രണ്ട് പ്രധാന ഇതിഹാസ കാവ്യങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് 'ഇലിയഡ്'(Illad). എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ രചിക്കപ്പെട്ടു എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന ഇത്, പാശ്ചാത്യ സാഹിത്യത്തിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ളതും പ്രധാനപ്പെട്ടതുമായ കൃതികളിൽ ഒന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. 
ഇലിയഡിൻ്റെ പ്രധാന പ്രമേയം ട്രോജൻ യുദ്ധമാണ്. എന്നാൽ, മുഴുവൻ ട്രോജൻ യുദ്ധത്തിൻ്റെയും കഥ പറയുന്നില്ല. ഏകദേശം 10 വർഷം നീണ്ടുനിന്ന ട്രോജൻ യുദ്ധത്തിൻ്റെ അവസാന വർഷത്തിലെ, ഏകദേശം 50 ദിവസത്തെ നിർണായക സംഭവങ്ങളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചാണ് കാവ്യം മുന്നോട്ട് പോകുന്നത്.
ട്രോജൻ കുതിര, ട്രോയ് നഗരത്തിൻ്റെ പതനം തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾ ഇലിയഡിൽ നേരിട്ട് വിവരിക്കുന്നില്ല, മറിച്ച് മറ്റ് ഗ്രീക്ക് ഇതിഹാസങ്ങളിലും 'ഒഡീസി'യിലുമാണ് അവയുടെ പൂർണ്ണ വിവരണം കാണാനാകുക.
ട്രോജൻ യുദ്ധം ഒരു ചരിത്രപരമായ സംഭവമാണോ എന്നതിനെക്കുറിച്ച് തർക്കങ്ങളുണ്ടെങ്കിലും, ഈ കാവ്യം വെങ്കലയുഗത്തിലെ (Bronze Age) മദ്ധ്യധരണ്യാഴി സംസ്കാരത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഉൾക്കാഴ്ചകൾ നൽകുന്നു. 
ഹോമറിൻ്റെ ഭാഷയും ശൈലിയും അതിഗംഭീരമാണ്. അത് ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വായനക്കാരെ ആകർഷിക്കുന്നു.

Lunch break:

ഞാൻ കണ്ട മറ്റൊരു രസകരമായ കാര്യം മീൻപിടുത്തമായിരുന്നു.ചുണ്ട ഉപയോഗിച്ച് മീൻ പിടിക്കുന്ന ധാരാളം ആളുകളെ നമുക്ക് കാണാൻ കഴിയും. മീൻ ഇവിടുത്തുകാരുടെ ഒരു ഇഷ്ടവിഭവമാണ്.
മീൻ മുഴുവനായി bake ചെയ്യുന്നത് ഇവരുടെ ഒരു പ്രധാന വിഭവമാണ്. അങ്ങനെ ഇന്നത്തെ ഉച്ചഭക്ഷണം ടർക്കിഷ് വിഭവമായ baked മീൻ തന്നെ കഴിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. മീൻ മുഴുവനായി bake ചെയ്തു കുറച്ച് ചോറും സലാടും കൂടിയ വിഭവം മസാലകൾ ഇല്ലെങ്കിലും കാണാനും കഴിക്കാനും കൊള്ളാവുന്നതായിരുന്നു.
പുരാതന ട്രോയ് നഗരത്തിലെ കാഴ്ചകളും, ട്രോജൻ യുദ്ധത്തിൽ ജയിക്കനായി ഗ്രീക്കുകാർ ഉപയോഗിച്ച തന്ത്രവും, ടർക്കിഷ് മീനിൻ്റെ രുചിയും നിറഞ്ഞ മധുരമുള്ള ഓർമ്മകളും കൊണ്ടാണ് ഇന്നത്തെ യാത്ര അവസാനിപ്പിച്ചത്.

Read part 2: https://www.emalayalee.com/news/344269

തുടരും- ഭാഗം – 4--  കനക്കലെ മുതൽ ഇസ്മിർ വരെ: