പെറുവിൻ്റെ തിരക്കേറിയ തലസ്ഥാന നഗരമായ ലിമ, ലാറ്റിൻ അമേരിക്കയിലേക്കുള്ള ഒരു  ജാലകമായി കണക്കാക്കുന്നു. നൂറ്റാണ്ടുകളായി അതിൻ്റെ സമ്പന്നമായ ചരിത്രത്തിൻ്റെയും ഊർജ്ജസ്വലമായ സംസ്കാരത്തിൻ്റെയും ഗംഭീരമായ തെളിവായി ഈ നഗരം ഇന്നും നിലകൊള്ളുന്നു. രാജ്യത്തിൻ്റെ പസഫിക് തീരത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ലിമ പുരാതന ഇൻകാ (INCA) പൈതൃകം, സ്പാനിഷ് കൊളോണിയൽ സ്വാധീനങ്ങൾ, ഊർജ്ജം നിറഞ്ഞ ഒരു ആധുനിക മഹാനഗരം എന്നിവയുടെ ആകർഷകമായ സംയോജനമാണ്. പസഫിക് സമുദ്രത്തിൻ്റെ  മനോഹരമായ ക്രമീകരണം കാരണം ലിമയെ പലപ്പോഴും "ലാ പെർല ഡെൽ പാസിഫിക്കോ" (La Perla del Pacífico) (പസഫിക്കിൻ്റെ  മുത്ത്) എന്ന് വിളിക്കുന്നു.
1535 ൽ ഫ്രാൻസിസ്കോ പിസാറോ യാണ് (Francisco Pizarro) ലിമ സ്ഥാപിച്ചത്. 

സ്പാനിഷ് ഭരണകാലത്ത് പെറുവിലെ വൈസ്രോയിയുടെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു ഇവിടം.1746 ലെ ഒരു ഭൂകമ്പത്തിൽ ഈ നഗരം നശിപ്പിക്കപെട്ടെങ്കിലും വീണ്ടും ഉയർത്തേഴുന്നേൽകുകയായിരുന്നു. രാജ്യത്തിൻ്റെ സാമ്പത്തിക സാംസ്കാരിക കേന്ദ്രമായ ഇവിടെയാണ് പെറുവിലെ മൊത്തം ജനസംഖ്യയുടെ മൂന്നിലൊന്ന് താമസിക്കുന്നതു. പെറുവിൻ്റെ എറ്റവും വലിയ നഗരവും ലിമയാണ്.
രുചികരമായ തെരുവ് ഭക്ഷണത്തിനും വൈവിധ്യമാർന്ന പാചക രംഗത്തിനും ലിമ പ്രശസ്തമാണ്. പരമ്പരാഗത പെറുവിയൻ രുചികളും ഇതിൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. മറ്റു സ്ഥലങ്ങളിൽ കാണാത്ത അൽപാക്ക ( Alpaca  ), ഗിനിയ പന്നി (Guinea Pig ) എന്നിവയുടെ മാംസവും ഇവരുടെ ഇഷ്ടഭോജ്യമാണ്.

ആദ്യ ഞങ്ങൾ ദിവസം പരിപാടികളൊന്നും ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരുന്നില്ല, അതിനാൽ അടുത്തുള്ള സ്ഥലങ്ങൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാൻ പുറപ്പെട്ടു.

Miraflores Virgin Mary’s Church:

Polish architect Ricardo de Jaxa Malachowski, 1930- ൽ പണികഴിപ്പിച്ചതാണ് ഈ റോമൻ കത്തോലിക്കാ ദേവാലയം. ഇരട്ട മണിഗോപുരങ്ങളും കന്യാമറിയത്തിൻ്റെ പ്രതിമയാൽ അലങ്കരിച്ച നിയോക്ലാസിക്കൽ പ്രവേശന കവാടവും ഇതിലുണ്ട്. പള്ളിയുടെ ശ്രദ്ധേയമായ സവിശേഷതകളിലൊന്ന് അതിൻ്റെ stained glass ജാലകങ്ങളാണ്. പള്ളിയുടെ ചിറകുകളിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഈ ജനാലകൾ യേശുവിൻ്റെ ജീവിതത്തിൻ്റെ കഥ വിവരിക്കുന്നു.

John F. Kennedy Park; Miraflores central park; 7 June park:

മൂന്ന് പേരുകളിലാണ് ഈ Central park അറിയപെടുന്നത്. യുഎസ് പ്രസിഡന്റ് ജോൺ എഫ് കെന്നഡിയുടെ ബഹുമാനാർത്ഥമാണ് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പേരുകൊടുത്തിരിക്കുന്നത്. 1880 ജൂൺ 7 ന് ചിലിയുടെയും (Chile) പെറുവിൻ്റെയും (Peru) സൈന്യങ്ങൾ തമ്മിൽ യുദ്ധം നടന്നു. പെറുവിൻ്റെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട യുദ്ധങ്ങളിലൊന്നും പതാക ദിനവുമായി അന്നേ ദിവസം അനുസ്മരിക്കുന്നു. 
നൂറുകണക്കിന് പൂച്ചകളെ ഈ പാർക്കിൽ കാണാം. ബഞ്ചുകളിലും, മരങ്ങളിലും, പുല്ലിലും, പുഷ്പ കിടക്കകളിലും, കൂടെ ആളുകളുടെ മടിയിൽ പോലും അവ വിശ്രമിക്കുന്നത് നിങ്ങൾക്ക് കാണാം.

പസഫിക് തീരത്തുള്ള ലാർകോമർ (Larcomar) ഷോപ്പിംഗ് മാളിലോട്ട് ആയിരുന്നു അടുത്ത നടപ്പ്.
വെറുമൊരു മാൾ എന്നതിലുപരി, പസഫിക്കിനെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന ലിമയുടെ പ്രധാന വീക്ഷണകോണായി ലാർകോമർ നിലകൊള്ളുന്നു. മിറാഫ്ലോറസിൻ്റെ പാറക്കെട്ടുകളിൽ കൊത്തിയെടുത്ത ഇത് ഷോപ്പർമാർക്കും ഭക്ഷണശാലകൾക്കും വിശാലമായ സമുദ്ര കാഴ്ചകൾ നൽകുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നു. 
ആഗോള ബ്രാൻഡുകൾ, പ്രാദേശിക രത്നങ്ങൾ എന്നിവ പര്യവേക്ഷണം  ചെയ്യാനും ആധികാരിക പെറുവിയൻ രുചികളൾ ആസ്വദിക്കുവാനും ഇവിടെ സൗകര്യങ്ങളുണ്ട്. 
അതിമനോഹരമായ സൂര്യാസ്തമയങ്ങളും മനോഹരമായ ബീച്ചുകളും ഇവിടെ നിന്നു കണ്ടു ആസ്വദിക്കാം. സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 300 അടി  ഉയരമുള്ള പാറക്കെട്ടുകൾക്ക് മുകളിലാണ് ഈ നഗരം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. പാരാഗ്ലൈഡിംഗ് പ്രേമികൾക്കും ഇവിടെ നിന്ന് അതിമനോഹരമായ കാഴ്ചകൾ ആസ്വദിക്കാം. 

അതിമനോഹരമായ ഈ കടൽത്തീരം പര്യവേക്ഷണം ചെയ്ത് പെറുവിയൻ വിഭവങ്ങൾ ആസ്വദിച്ച ശേഷം ആകർഷകമായ ഓർമ്മകളുമായി ഹോട്ടലിലേക്ക് മടങ്ങി..

ലിമ സിറ്റി ടൂർ:

2000 വർഷത്തെ ചരിത്രമുള്ള ലിമ നഗരത്തിൻ്റെ കൊളോണിയൽ കേന്ദ്രത്തിൽ അടുത്ത ദിവസം രാവിലെ തന്നെ ഞങ്ങൾ എത്തി ചേർന്നു.
ലിമയിലെ ചരിത്ര കേന്ദ്രത്തിനുള്ളിൽ Colmena Avenue സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പ്ലാസ സാൻ മാർട്ടിൻ (José de San Martín) നിൽ നിന്നാണ് ഞങ്ങളുടെ അന്നത്തെ യാത്ര ആരംഭിച്ചത്. 1988 ൽ യുനെസ്കോ ഈ പ്രദേശത്തെ ലോക പൈതൃക സ്ഥലമായി പ്രഖ്യാപിച്ചു.
പെറുവിൻ്റെ വിമോചകനായ ജോസ് ഡി സാൻ മാർട്ടിനെ ബഹുമാനിക്കുന്ന ഒരു സ്മാരകം അതിൻ്റെ മധ്യഭാഗത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.

1921 ജൂലൈ 27 ന് പെറുവിൻ്റെ   100-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ വാർഷികം ആഘോഷിച്ചുകൊണ്ടാണ് ഈ പ്രതിമ ഉൽഘാടനം ചെയ്തത്. 
മനോഹരമായ മാർബിൾ ബെഞ്ചുകൾ, ഗ്രാനൈറ്റ് നടപ്പാത, വെങ്കല തെരുവുവിളക്കുകൾ, പൂക്കൾ നിറഞ്ഞ പൂന്തോട്ടങ്ങൾ, ഷോപ്പിങ്ങ് മാളുകൾ എന്നിവ ഈ പ്ലാസയിലുണ്ട്. ചുറ്റുമുള്ള കെട്ടിടങ്ങൾ ക്രമേണ നിർമ്മിച്ചു കൊണ്ട് അവയുടെ മുൻവശങ്ങളിൽ ഏകീകൃതത നിലനിർത്തി.
അതിനു ശേഷം ഗ്രാനൈറ്റ് നടപ്പാതകളുടെ ഇരുവശങ്ങളിലുമുള്ള കാഴ്ചകൾ കണ്ടുകൊണ്ട് പ്ലാസ സാൻ മാർട്ടിൻൻ്റെ അടുത്ത് തന്നെ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന മറ്റൊരു മനോഹര സ്ഥലമായ പ്ലാസ മേയറിന് (Plaza Mayor) സമീപ ത്തേയ്ക്കു  നടന്നു നീങ്ങി .
പെറുവിൻ്റെ തലസ്ഥാനമായ ലിമയുടെ ഹൃദയഭാഗത്ത് പ്ലാസ ഡി അർമാസ് ഡി ലിമ (Plaza de Armas de Lima) എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന പ്ലാസ മേയർ (Plaza Mayor) നു പ്രത്യേക സ്ഥാനമുണ്ട്.
1990-ൽ യുനെസ്കോ ലോക പൈതൃക സ്ഥലമായി പ്രഖ്യാപിച്ച ചരിത്രപരമായ കെട്ടിടങ്ങൾ പ്ലാസ മേയറെ (Plaza Mayor) ചുറ്റിപ്പറ്റിയാണ് സ്ഥിതിച്ചെയ്യുന്നത്.

1 - പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ലിമ കത്തീഡ്രൽ;
2 - മനോഹരമായി കൊത്തിയെടുത്ത ബാൽക്കണിയുള്ള ആർച്ച് ബിഷപ്പിൻ്റെ ആകർഷകമായ കൊട്ടാരം;
3 – പ്രസിഡന്റിൻ്റെ ഔദ്യോഗിക വസതിയായ Palacio de Gobierno. എന്നിവകൊണ്ട് ചുറ്റപ്പെട്ടതാണ് പ്ലാസ മേയർ.

പെറുവിൻ്റെ സമ്പന്നമായ ചരിത്രത്തിൻ്റെയും മതപരമായ പൈതൃകത്തിൻ്റെയും മനോഹരമായ തെളിവാണ് ബസിലിക്ക മെട്രോപൊളിറ്റൻ കത്തീഡ്രൽ ഓഫ് ലിമ എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ലിമ മെട്രോപൊളിറ്റൻ കത്തീഡ്രൽ. 
പ്യൂമ ഇന്തിയുടെ (sun god INTI)  ഇൻകാ ദേവാലയവും കുസ്കോവൻ രാജകുമാരൻ സിഞ്ചി പ്യൂമയുടെ കൊട്ടാരവും സ്ഥിതി ചെയ്തിരുന്ന സ്ഥലത്താണ് ഈ ദേവാലയം പണികഴിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. 1540 മാർച്ച് 11 ന് ആണ് ഈ ദേവാലയം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തത്. 

നിലവിലെ കത്തീഡ്രൽ, ഈ സ്ഥലത്തെ മൂന്നാമത്തേതാണ്. 1602 നും 1797 നും ഇടയിലാണ് നിർമ്മിച്ചത്. രാത്രിയിൽ പ്രകാശിക്കുന്ന മനോഹരമായ നവോത്ഥാന ശൈലിയിലുള്ള മുഖം കത്തീഡ്രലിൽ ഉണ്ട്. സ്വർണ്ണം പൂശിയ പ്രധാന ബലിപീഠം, വെള്ളി പൂശിയ പ്രസംഗപീഠം എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. 1991 മുതൽ ഈ കത്തീഡ്രൽ യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക സൈറ്റായി ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
ഈ ദേവാലയത്തിലെ പ്രാർത്ഥനയ്ക്കു ശേഷം ഞങ്ങൾ നേരെ പോയത് മൊണാസ്ട്രിയോ ഡി സാൻ ഫ്രാൻസിസ്കോ (Monastery of San Francisco) കാണാനാണ്.

Monastery of San Francisco:

ഫ്രാൻസിസ്കൻ (Franciscan ) പിതാക്കന്മാരുടെ വരവിനെത്തുടർന്ന് 1508 നും 1560 നും ഇടയിലാണ് ഈ ആശ്രമം നിർമ്മിച്ചത്. 
അമേരിക്കയിലെ ആദ്യത്തെയും ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്നതുമായ ആശ്രമം എന്ന പ്രത്യേകതയും ഇതിനുണ്ട്. കൊളോണിയൽ നഗരമായ സാന്റോ ഡൊമിംഗോയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഇത് 1990 മുതൽ യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക സൈറ്റ് (UNESCO’s World Heritage Site ) പ്രഖ്യാപനത്തിൻ്റെ ഭാഗമാണ്.   
ദേവാലയത്തിൻ്റെ മനോഹരങ്ങളായ അൾത്താരകൾ, അലങ്കരിച്ച മേൽക്കൂരകൾ, അസാധാരണമായ പെയിന്റിംഗുകൾ, ലോകപ്രശസ്ത ലൈബ്രറി എന്നിവ കണ്ടതിന് ശേഷം catacombs കാണാനായി നടന്ന്. ദേവാലയത്തിൻ്റെ ഭൂഗർഭ അറകളിലാണ് ഇവ സ്ഥിതിച്ചെയുന്നത്.

എന്താണ് കാറ്റാകോംബ് (What is a catacomb)? പുരാതന റോമിൽ ക്രിസ് ത്യാനികളെ അവരുടെ മതം പരസ്യമായി ആചരിക്കാൻ അനുവദിച്ചിരുന്നില്ല. അതിനാൽ ഭൂമിക്കടിയിൽ പാതകളായി അവർ കാറ്റകോമ്പുകൾ (Catacombs) നിർമിച്ചു.  പ്രധാനമായും മതപരമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കും, പ്രത്യേകിച്ച് ശ്മശാനത്തിനുമായിയാണ് ഇത് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. ഒരു ശ്മശാന സ്ഥലമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഏതൊരു അറയും ഒരു കാറ്റകോമ്പായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഈ പദം സാധാരണയായി റോമൻ സാമ്രാജ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. പുരാതന ക്രിസ്ത്യാനികൾ മൃദുവായ പാറയിൽ നിന്ന് ആദ്യത്തെ കാറ്റകോമ്പുകൾ കൊത്തിയെടുത്തു. ശവകുടീരങ്ങൾക്കുള്ള ഇടവേളകളുള്ള ഈ ഭൂഗർഭ ഗാലറികൾ രക്തസാക്ഷികളുടെ ശവകുടീരങ്ങൾ പരസ്യമായി അടയാളപ്പെടുത്താനും വിശുദ്ധ ദിവസങ്ങളിൽ അനുസ്മരണ ശുശ്രൂഷകളും വിരുന്നുകളും സുരക്ഷിതമായി നടത്താനും ഈ സ്ഥലം ഉപയോഗിക്കുന്ന്. ഇറ്റലി, ഫ്രാൻസ്, ഈജിപ്ത് എന്നിവയുൾപ്പെടെ വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ കാറ്റകോമ്പുകൾ നിലവിലുണ്ട്…

ലിമയുടെ ചരിത്ര കേന്ദ്രത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ആകർഷകമായ ഭൂഗർഭ ഓസ്യൂറികളാണ് (ossuaries-അസ്ഥി സംഭരണി) കാറ്റകോംബ്സ് ഓഫ് ലിമ. ബസിലിക്കയ്ക്കും കോൺവെന്റിനും താഴെയാണ് ഈ കാറ്റകോമ്പുകൾ നിർമ്മിച്ചത്. 1546 ൽ നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചു. 
ഭൂകമ്പ സമയത്ത് കോൺവെന്റിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനാണ് കാറ്റകോമ്പുകൾ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. പെറുവിൻ്റെ  സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിനുശേഷം ജനറൽ ജോസ് ഡി സാൻ മാർട്ടിൻ സെമിത്തേരി അടച്ചു. 1950 ൽ ഇത് ഒരു മ്യൂസിയമായി വീണ്ടും തുറന്നു.
മഠത്തിനപ്പുറം ലിമയിലെ മറ്റ് ലാൻഡ്മാർക്കുകളുമായി   ഇതിനെ ബന്ധിപ്പിച്ചിരുന്നു. റിമാക് നദിക്ക് കുറുകെയുള്ള സർക്കാർ കൊട്ടാരം, ലെജിസ്ലേറ്റീവ് പാലസ്, അലമേഡ ഡി ലോസ് ഡെസ്കാൽസോസ് എന്നിവിടങ്ങളിലേക്കുള്ള തുരങ്കങ്ങൾ ഇതിലുണ്ട്.
1808 വരെ ഒരു ശ്മശാന സ്ഥലമായി പ്രവർത്തിച്ച ലിമയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കാറ്റകോമ്പുകളാണ് നമുക്ക് അവിടെ കാണാനാകുക. അവിടെ മരിച്ച 25,000 മനുഷ്യരുടെ തലയോട്ടികളും അസ്ഥികളും ആണ് നമ്മെ അവിടെ കാത്തിരിക്കുന്നത്. 

Larco Herrera Museum:

പെറുവിലെ ലിമയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു മ്യൂസിയമാണ് Larco Herrera Museum. 1926 ൽ റാഫേൽ ലാർകോ ഹോയ്ൽ (Rafael Larco Hoyle) സ്ഥാപിച്ച ഈ മ്യൂസിയം പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ മനോഹരമായ വൈസ്-റോയൽ മാളികയിലാണ് (vice-royal mansion) സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഇത് പൂർണ്ണമായും സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള മ്യൂസിയമാണ്.

പെറുവിൻ്റെ ആയിരക്കണക്കിന് വർഷത്തെ ചരിത്രത്തിൽ കൊളംബിയയ്ക്ക് മുമ്പുള്ള കലയുടെ വിപുലമായ ശേഖരം ഇവിടെയുണ്ട്.  
സെറാമിക്സ്, തുണിത്തരങ്ങൾ, സ്വർണ്ണം, വെള്ളി നാണയങ്ങൾ, ആഭരണങ്ങൾ, ശില്പങ്ങൾ എന്നിവ കരകൗശലവസ്തുക്കളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
മ്യൂസിയത്തിൻ്റെ സവിശേഷതകളിലൊന്ന് അതിൻ്റെ സവിശേഷമായ കരകൗശല മൺപാത്ര ശേഖരമാണ്. 30,000 - ൽ പരം പുരാതന മൺപാത്ര കരകൗശല വസ്തുക്കൾ ഈ മ്യൂസിയത്തിലുണ്ട്.

മ്യൂസിയത്തി നെ വർണ്ണാഭമായ പൂക്കളും, പൂന്തോട്ടങ്ങളും, പുരാതന ശില്പങ്ങളും കൊണ്ട് അലങ്കരിച്ചിരിക്കുന്നു. പ്രസന്നമായ ലിമ കാലാവസ്ഥ ആസ്വദിച്ചുകൊണ്ട് സന്ദർശകർക്ക് ഔട്ട്ഡോർ സ്ഥലങ്ങൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാൻ സൗകര്യം ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്.

(തുടരും---- episode 3)

Read More: https://www.emalayalee.com/writers/310