നേപ്പാളിൽ സോഷ്യൽ മീഡിയ നിരോധിച്ചതിന്റെ ദാരുണ പ്രത്യാഘാതങ്ങളിലെക്കും യൂവാക്കളുടെ പൊരാട്ടങ്ങളിലേക്കും ലോകം ഉറ്റുനോക്കുന്നു. ഫേസ്ബുക്ക്, യൂട്യൂബ്, എക്സ് എന്നിവയുൾപ്പെടെ 26 സോഷ്യൽ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ നിരോധിക്കാനുള്ള കെപി ശർമ്മ ഒലി സർക്കാരിന്റെ നീക്കത്തിനെതിരെ പ്രതിഷേധിച്ച് ആയിരക്കണക്കിന് യുവ നേപ്പാൾ പൗരന്മാർ തെരുവിലിറങ്ങിയതിനെ തുടർന്ന് 19 പേർ മരിക്കുകയും നൂറിലധികം പേർക്ക് പരുക്കേൽക്കുകയും ചെയ്തു. തലസ്ഥാനമായ കാഠ്മണ്ഡുവിൽ ആരംഭിച്ച പ്രതിഷേധങ്ങൾ ഹിമാലയൻ രാജ്യത്തിന്റെ മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിലേക്കും വ്യാപിച്ചിരിക്കുന്നു.

സർക്കാർ മിക്ക സോഷ്യൽ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളും നിരോധിച്ചു ദിവസങ്ങൾക്ക് ശേഷം പ്രകടനക്കാർ പാർലമെന്റ് സമുച്ചയം ആക്രമിച്ചു. കുറഞ്ഞത് 200 പേർക്ക് പരുക്കേറ്റതായി പ്രാദേശിക വാർത്താ മാധ്യമങ്ങൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.

ബനേശ്വർ, സിംഗദുർബാർ, നാരായൺഹിതി, സെൻസിറ്റീവ് സർക്കാർ പ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി പ്രദേശങ്ങളിൽ കർഫ്യൂ ഏർപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

പ്രതിഷേധക്കാരെ പോലീസ് അടിച്ചമർത്തി, റബ്ബർ ബുള്ളറ്റുകളും കണ്ണീർവാതക ഷെല്ലുകളും പ്രയോഗിച്ചു. തുടർന്ന് ഒരു യുവ പ്രതിഷേധക്കാരൻ മറ്റുള്ളവരോട് പിന്മാറാൻ അഭ്യർത്ഥിക്കുകയും നിക്ഷിപ്ത ഗ്രൂപ്പുകൾ ജനക്കൂട്ടത്തിലേക്ക് പ്രവേശിച്ച് പ്രകോപനമുണ്ടാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്നു അവകാശപ്പെടുകയും ചെയ്തു. "ഇന്ന് ഞങ്ങൾ ഇതിനകം വിജയിച്ചു," പ്രതിഷേധ നേതാവ് പറഞ്ഞു.

സോഷ്യൽ മീഡിയ നിരോധനം?

വ്യാഴാഴ്ച, നേപ്പാൾ ആശയവിനിമയ, വിവര സാങ്കേതിക മന്ത്രാലയത്തിൽ റജിസ്റ്റർ ചെയ്തിട്ടില്ല എന്ന കാരണം പറഞ്ഞു  ഫേസ്ബുക്ക്, ഇൻസ്റ്റാഗ്രാം ഉൾപ്പെടെയുള്ള സോഷ്യൽ മീഡിയ സൈറ്റുകൾ നിരോധിച്ചു. ഓഗസ്റ്റ് 28 മുതൽ സർക്കാരിൽ റജിസ്റ്റർ ചെയ്യാൻ സോഷ്യൽ മീഡിയ ഭീമന്മാർക്ക് ഒരാഴ്ചത്തെ സമയം നൽകിയിട്ടുണ്ടെന്ന് ഒരു നോട്ടീസിൽ പറയുന്നു. എന്നാൽ മെറ്റാ (ഫേസ്ബുക്ക്, ഇൻസ്റ്റാഗ്രാം, വാട്ട്‌സ്ആപ്പ്, ആൽഫബെറ്റ് (യൂട്യൂബ്), എക്സ് (മുമ്പ് ട്വിറ്റർ), റെഡ്ഡിറ്റ്, ലിങ്ക്ഡ്ഇൻ എന്നിവ അവസാന തീയതിക്കുള്ളിൽ അപേക്ഷകൾ സമർപ്പിച്ചില്ല.

'കാഠ്മണ്ഡു പോസ്റ്റി'ലെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് പ്രകാരം നേപ്പാളിലെ ഫേസ്ബുക്ക് ഉപയോക്താക്കളുടെ എണ്ണം ഏകദേശം 13.5 ദശലക്ഷവും ഇൻസ്റ്റാഗ്രാം ഏകദേശം 3.6 ദശലക്ഷവുമാണ്. പലരും തങ്ങളുടെ ബിസിനസ്സിനായി സോഷ്യൽ മീഡിയയെ ആശ്രയിക്കുന്നു. നേപ്പാളിൽ സോഷ്യൽ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ കുറഞ്ഞതോടെ പ്രശ്നം നേരിട്ടവർ പ്രതിഷേധിക്കാൻ തുടങ്ങി. സോഷ്യൽ മീഡിയ നിരോധനത്തിനെതിരായ പ്രകടനങ്ങൾ പിന്നീട് അഴിമതി വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധമായി മാറി.

സെക്യൂരിറ്റി പ്ലാറ്റ്‌ഫോം ഓൺലൈൻ തട്ടിപ്പിനും കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കൽ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കും ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി 'ടെലഗ്രാമി'ലേക്കുള്ള ആക്‌സസ് നേരത്തെ സർക്കാർ തടഞ്ഞു.

ദക്ഷിണേഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളിൽ ജനാധിപത്യ സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ കുറഞ്ഞതിനാൽ ചർച്ചകൾക്ക് ശക്തമായ ഇടം ലഭിച്ച നേപ്പാളിൽ അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ നിയന്ത്രിക്കാൻ അദ്ദേഹം ശ്രമിക്കുന്നതായി വിമർശകർ ആരോപിച്ചു.

2023 നവംബറിൽ, ആപ്പ് "സാമൂഹിക ഐക്യത്തെ" ബാധിച്ചുവെന്ന് പറഞ്ഞ് നേപ്പാൾ ടിക് ടോക്ക് നിരോധിച്ചു. ടിക് ടോക്ക് സർക്കാരിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യാൻ സമ്മതിച്ചു, ഒമ്പത് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം നിരോധനം പിൻവലിച്ചു. സോഷ്യൽ മീഡിയയിലെ സർക്കാരിന്റെ പുതിയ നിയന്ത്രണങ്ങൾ പാലിച്ചതിനാൽ ടിക് ടോക്ക് നേപ്പാളിൽ ഇപ്പോഴും ലഭ്യമാണ്.

ഉത്കണ്ഠ, വിഷാദം തുടങ്ങിയ മാനസികാരോഗ്യ പ്രശ്‌നങ്ങൾ വളർത്തുക, ആസക്തി, ശ്രദ്ധ വ്യതിചലനം എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക, സൈബർ ഭീഷണിക്കും പീഡനത്തിനും സൗകര്യമൊരുക്കുക, തെറ്റായ വിവരങ്ങളും തെറ്റായ ഉള്ളടക്കവും പ്രചരിപ്പിക്കുക, ആത്മാഭിമാനത്തിനും ശരീര പ്രതിച്ഛായയ്ക്കും ദോഷം വരുത്തുന്ന യാഥാർത്ഥ്യബോധമില്ലാത്ത സാമൂഹിക താരതമ്യങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുക എന്നിവയാണ് സോഷ്യൽ മീഡിയയുടെ മോശം കാര്യങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത്. 

ഇത് സ്വകാര്യതാ ആശങ്കകൾ, അക്രമം അല്ലെങ്കിൽ സ്വയം ഉപദ്രവിക്കൽ ചർച്ച പോലുള്ള ദോഷകരമായ ഉള്ളടക്കങ്ങളിലേക്ക് എക്സ്പോഷർ ചെയ്യാനുള്ള സാധ്യത എന്നിവയിലേക്കും നയിക്കുന്നു, കൂടാതെ ഉറക്കത്തെ തടസ്സപ്പെടുത്തുകയും ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യും എന്നൊക്കെയാണ് സോഷ്യൽ മീഡിയായെപ്പറ്റിയുള്ള ആരോപണങ്ങൾ!

World watches as Nepal youth rise in protest